Chính phủ phê duyệt Đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước giai đoạn 2021 – 2025.

Ngày 03/02/2021, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định 167/QĐ-TTg phê duyệt Đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước giai đoạn 2021 – 2025.

Mục tiêu của đề án nhằm xây dựng các mô hình hợp tác xã trở thành kiểu mẫu nâng cao nhận thức và tạo sức hút để người dân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia liên kết với HTX. Đồng thời, làm cơ sở để nhân rộng các mô hình HTX kiểu mới đang hoạt động hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển trên phạm vi cả nước.

Đến năm 2025 lựa chọn tối thiểu 300 hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia hoạt động theo 12 mô hình của Đề án.

Chương trình xác định mục tiêu đến năm 2025 là lựa chọn tối thiểu 300 hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trên cả nước hoạt động ở cả lĩnh vực nông nghiệp và phi nông nghiệp, trong đó mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lựa chọn tối đa 5 hợp tác xã tham gia hoạt động theo 12 mô hình của Đề án; 100% hợp tác xã thí điểm hoạt động hiệu quả cao được đánh giá xếp loại Tốt; xây dựng phương án nhân rộng các mô hình hợp tác xã kiểu mới hiệu quả trên phạm vi cả nước trong giai đoạn 5 năm tiếp theo 2026-2030.

Nhiều chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Theo nội dung Đề án, hỗ trợ các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thực hiện thí điểm theo quy định tại Nghị định 193/2013/NĐ-CP, Nghị định 107/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật HTX 2012. Hỗ trợ theo Quyết định 1804/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX; trong đó Ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% cho hợp tác xã thí điểm. Hỗ trợ kinh phí thực hiện đề án từ các nguồn vốn ( vốn đầu tư công nguồn ngân sách địa phương; vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương; kinh phí sự nghiệp; kinh phí lồng ghép; kinh phí huy động hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước..).

Triển khai 03 giai đoạn hoàn thiện mô hình HTX thí điểm.

Giai đoạn 1: Lựa chọn mô hình HTX thí điểm (trong năm 2021)

Giai đoạn 2: Hoàn thiện mô hình HTX thí điểm, nhân rộng một số mô hình hợp tác xã kiểu mới đã hoàn thiện (đến ngày 30/6/2025)

Giai đoạn 3: Tổng kết, đề xuất phương án nhân rộng các mô hình hợp tác xã kiểu mới hiệu quả.

Tổ chức thực hiện.

Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư là đầu mối hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc tổ chức triển khai thực hiện đề án; chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổng hợp nhu cầu kinh phí hỗ trợ, công tác tuyên truyền, đào tạo tập huấn, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn;   khen thưởng đối với tập thể cá nhân tiêu biểu có nhiều đóng góp tốt trong triển khai thực hiện đề án.

Giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là đầu mối hướng dẫn việc phối hợp và lồng ghép thực hiện đề án vào các chương trình, đề án phát triển nông nghiệp khác theo đúng quy hoạch sản xuất và kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư cân đối, bố trí, hướng dẫn sử dụng vốn sự nghiệp từ ngân sách trung ương hàng năm hỗ trợ cho các bộ, ngành và địa phương thực hiện đề án; thực hiện kiểm tra giám sát sử dụng kinh phí thực hiện đề án.

Giao Liên minh HTX Việt Nam phối hợp nghiên cứu, góp ý các cơ chế chính sách hỗ trợ cho HTX phù hợp với từng loại mô hình và điều kiện của địa phương; đề xuất các phương án nhân rộng phổ biến các mô hình HTX mới hiệu quả; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thành viên HTX; tổ chức tư vấn, kiện toàn hoạt động, xúc tiến thương mại tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ HTX thí điểm được vay nguồn vốn ưu đãi của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX.

Giao MTTQ Việt Nam, Trung ương Hội Nông dân, Trung ương Đoàn TNCSHCM, Hội Cựu Chiến binh, Hội LHPN Việt Nam tuyên truyền đề án rộng rãi người dân tham gia vào mô hình HTX nông nghiệp thí điểm trên địa bàn; tham gia giám sát theo chức năng nhiệm vụ thực hiện hỗ trợ của Nhà nước đối với hợp tác xã thí điểm.

Giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố lựa chọn, triển khai thực hiện hoàn thiện mô hình hợp tác xã thí điểm ở địa phương; kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế tập thể, HTX, bố trí công chức chuyên trách quản lý, kiểm tra, đánh giá và hỗ trợ HTX thí điểm trong quá trình thực hiện đề án; thực hiện chính sách hỗ trợ kết nối thị trường, liên kết hợp tác với doanh nghiệp lớn hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm hợp tác xã thí điểm; báo cáo định kỳ theo quy định, tổ chức sơ-tổng kết, rút kinh nghiệm hoàn thiện mô hình HTX thí điểm trên từng địa bàn; khen thưởng các tổ chức, cá nhân, tập thể có đóng góp vào thành công chung của đề án, đề xuất phương án nhân rộng mô hình HTX hiệu quả của  địa phương trong giai đoạn tiếp theo.

Chiến lược phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả

Ngày 12/3/2021, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định số 340/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021 – 2030.

Mục tiêu của Chiến lược nhằm phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác trên cơ sở tôn trọng bản chất, các giá trị và nguyên tắc của kinh tế tập thể, thu hút nông dân, hộ kinh tế cá thể, cá nhân và nhiều tổ chức tham gia kinh tế tập thể, hợp tác xã; không ngừng nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của các thành viên, góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Phấn đấu năm 2030 có khoảng 45 nghìn  hợp tác xã

Chiến lược phấn đấu đến năm 2030, cả nước có khoảng 140 nghìn tổ hợp tác, với 2 triệu thành viên, 45 nghìn hợp tác xã với 8 triệu thành viên, 340 liên hiệp hợp tác xã với 1.700 hợp tác xã thành viên.

Số hợp tác xã hoạt động đạt loại tốt, khá chiếm từ 60% - 70% trên tổng số hợp tác xã cả nước. Tỷ lệ cán bộ quản lý hợp tác xã tốt nghiệp cao đẳng, đại học đạt ít nhất 25%; khoảng 80% giám đốc hợp tác xã được đào tạo sơ cấp nghề giám đốc.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp, phấn đấu đến năm 2030 cả nước có trên 5.000 hợp tác xã và 500 tổ hợp tác ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và tiêu thụ nông sản; thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với hàng hóa nông sản; tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp và hợp tác xã, phấn đấu có khoảng 50% hợp tác xã nông nghiệp liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị; xử lý dứt điểm các hợp tác xã đã ngừng hoạt động và các hợp tác xã chưa chuyển đổi, tổ chức lại theo Luật Hợp tác xã năm 2012.

Ưu tiên xây dựng mô hình hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị, chương trình OCOP

Định hướng chung của Chiến lược là khuyến khích phát triển kinh tế tập thể trong các ngành nghề, lĩnh vực vùng, miền của đất nước, ưu tiên xây dựng các mô hình hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị, gắn với sản phẩm chủ lực của quốc gia, địa phương, chương trình OCOP...; mở rộng quy mô thành viên. Hợp tác xã tập trung phát triển và cung ứng các dịch vụ phục vụ thành viên, hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ; bảo đảm lợi ích hợp pháp của các thành viên.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, diêm nghiệp, Chiến lược định hướng khuyến khích hợp tác xã nông nghiệp tổ chức sản xuất nông nghiệp gắn với sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho thành viên tạo thành chuỗi giá trị khép kín; phát triển các mô hình kinh tế tập thể trong lĩnh vực trồng trọt (lúa gạo, cà phê, hồ tiêu, điều, trái cây, mía đường); chăn nuôi (bò sữa, đại gia súc, lợn, gia cầm các loại); lâm nghiệp; thủy sản (nuôi trồng, khai thác), diêm nghiệp gắn với tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển các sản phẩm chủ lực tại địa phương.

Trong lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, sẽ từng bước nghiên cứu xây dựng một số liên hiệp hợp tác xã công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp; hợp tác xã dịch vụ công nghiệp ở những vùng có nhiều làng nghề, cụm công nghiệp nông thôn, tạo tiền đề cho việc hình thành, phát triển các làng nghề mới. Chú trọng phát triển các hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp ở nông thôn, tập trung vào mở mang, phát triển các ngành nghề truyền thống, sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, sản xuất cơ khí phục vụ nông nghiệp, bảo quản chế biến nông sản, thực phẩm, sản xuất hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu.

Đồng thời, xây dựng mô hình hợp tác xã thương mại theo hướng dịch vụ đa ngành nhằm phục vụ tốt nhu cầu sản xuất đồng thời góp phần tiêu thụ nông sản cho nông dân. Tiếp tục củng cố các liên hiệp hợp tác xã hiện có tại các thành phố lớn; các tỉnh, thành phố khác có thể thành lập một hoặc một số liên hiệp hợp tác xã để hỗ trợ các hợp tác xã thành viên về nguồn hàng, thị trường... Phát triển hợp tác xã kinh doanh và quản lý chợ trên các địa bàn theo mô hình HTX kinh doanh và quản lý chợ.

Phát triển HTX trong lĩnh vực giao thông đường bộ theo hướng tập trung chuyên kinh doanh vận tải, tách bạch với HTX dịch vụ hỗ trợ, mở rộng phạm vi hoạt động của các HTX kinh doanh vận tải hàng hóa theo chuỗi phát triển logistics.

Bên cạnh đó, phát triển các hợp tác xã xây dựng kiểu mới nhằm đáp ứng nhu cầu chung của các thành viên là cá thể, hộ gia đình, các pháp nhân, kể cả các doanh nghiệp tư nhân hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, như: Sản xuất hoặc cung ứng vật liệu xây dựng; tư vấn, khảo sát thiết kế xây dựng; thi công xây dựng; trang thiết bị phục vụ xây dựng; xây dựng và phát triển mô hình hợp tác xã xây dựng áp dụng công nghệ chế tạo sẵn quy mô lớn theo hướng đa ngành nghề, kết hợp xây dựng, khai thác, sản xuất, cung cấp vật liệu xây dựng, thi công xây lắp, quản lý tòa nhà.

Trong lĩnh vực tín dụng, sẽ phát triển hệ thống quỹ tín dụng nhân dân theo đúng mục tiêu, tôn chỉ của loại hình tổ chức tín dụng là hợp tác xã theo quy định của pháp luật; có cơ cấu tổ chức, đủ năng lực tài chính, năng lực quản trị, điều hành, kiểm soát, bảo đảm hoạt động an toàn, hiệu quả, ổn định và bền vững; phát triển Ngân hàng Hợp tác xã có đủ năng lực tài chính, tăng cường năng lực quản trị, điều hành, kiểm soát, hoạt động an toàn, hiệu quả, bền vững để thực hiện tốt vai trò là ngân hàng của tất cả các quỹ tín dụng nhân dân.

Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan tổ chức  thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

BBT